Bàn thờ tổ tiên của người Hàn Quốc trong ngày Tết Trung thu

Vào ngày Tết Trung thu và Tết Nguyên Đán, mọi người trong gia đình Hàn Quốc thường tiến hành nghi lễ trước bàn thờ tổ tiên. Những công việc chuẩn bị bàn thờ và chủ trì các nghi lễ do người trưởng tộc, trưởng họ hay trưởng nam đảm nhiệm.

Người này sẽ đốt nhang cúng và đổ ba ly rượu gạo xuống đất, quỳ lạy tổ tiên, tiếp đến lần lượt các thành viên trong gia đình cũng quỳ lạy để mời ông bà tổ tiên về ăn lễ.

Sau khi các nghi thức được tiến hành xong mọi người trong gia đình sẽ quây quần bên nhau và cùng nhau hưởng lộc, thưởng thức các món ăn đặc trưng của ngày lễ Chuseok.

Thế nào là một mâm cúng chuẩn theo đúng truyền thống của người Hàn Quốc?

Mâm cúng thường đặt nhìn về hướng Bắc, phía sau có tấm bình phong và được xếp thành năm hàng:

Hàng 1 (gần bài vị nhất): 국수 (bún), 술잔 (chén rượu), 떡국 (canh bánh gạo – dành cho ngày Tết nguyên đán), 편 (bánh)
Hàng 2: 육전 (thịt tẩm bột chiên), 육적 (thịt xiên que), 소적 (đậu chiên), 어적 (cá chiên), 어전 (cá tẩm bột chiên)
Hàng 3: 촛대 (nến), 육탕 (canh thịt), 소탕 (canh đậu), 어탕 (canh cá)
Hàng 4: 포 (cá khô), 삼색나물 (rau 3 màu), 간장 (nước chấm), 침채 (kimchi), 식혜 (nước gạo ngọt)
Hàng 5: 대추 (táo đỏ), 밤 (hạt dẻ), 배 (lê), 곶감 (hồng khô), 사과 (táo), 강정 (bánh gạo)

Cá phải được đặt về phía đông (đầu cá quay về phía đông, đuôi cá quay về phía tây), thịt xếp về phía tây.

어동육서: Ngư Đông nhục TTây
두동미서: Thủ Đông vĩ Tây

Bàn thờ cúng trong ngày Tết Trung thu Chuseok

Trái cây trên bàn thờ được xếp theo nguyên tắc: hoa quả màu đỏ (tượng trưng cho sự may mắn) thì xếp về hướng Đông, hoa quả màu trắng (tượng trưng cho sự khởi đầu) xếp sang hướng Đây và được đặt trên các đĩa có chân cao, ngay ngắn, ở gần mép bàn.

Táo hay hoa quả phải được cắt bỏ bớt phần đầu. Các loại hoa quả và kẹo xếp theo thứ tự từ phải sang trái và trái cây luôn được bày với số lẻ.

Một số lưu ý khác:

Bàn cúng luôn được đặt ở hướng Bắc để thức ăn gần linh hồn của người đã khuất.
Muỗng phải được úp xuống khác với khi ăn là xếp muỗng ngửa lên.
Đặt cơm và canh trước rồi sau đó bày thức ăn theo thứ tự về chất lượng và giá trị, thường những món đắt tiền hơn và ngon hơn sẽ đặt gần bài vị của tổ tiên.
Những thức ăn ngon hơn được đặt sang bên tay phải của linh hồn người đã khuất bởi vì người Hàn quan niệm rằng tay thuận là tay bên phải, do vậy đặt những món ăn cao cấp và ngon bên tay phải sẽ thuận tay hơn.
Không dùng hạt tiêu và tỏi cho các món ăn đặt lên mâm cúng (nhiều nơi không bày cả kim chi).
Những loại cá có tên tận cùng bằng âm chi (치) cũng không được dùng làm đồ cúng vì người Hàn cho rằng những con cá này thường không tốt và mùi vị của chúng không ngon.
Người Hàn Quốc tin rằng cây đào có sức mạnh xua đổi linh hồn nên họ không trồng đào trong vườn nhà và quả đào không được sử dụng làm đồ cúng.

Cùng với sự thay đổi của cuộc sống hiện đại, nhiều bàn thờ tổ tiên ở Hàn cũng có một số những biến tấu thú vị.

Có một phóng sự còn giới thiệu gia đình nọ cả bánh pizza và bánh mì lên bàn thờ. Hỏi ra mới biết, ngày trước người ông đã mất thích ăn bánh pizza nhưng vì răng yếu nên không ăn được viền bánh nên con cháu sau này đã bày bánh pizza không viền lên bàn thờ.

⇢ Những điều chỉ có ở Hàn Quốc khiến người Việt ngạc nhiên và thích thú