Sách trắng là một bản báo cáo hoặc bản hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền với mục đích giúp người đọc hiểu về một vấn đề, giải quyết một vấn đề hoặc ra một quyết định.
Sách trắng được các chính phủ và ngành marketing cho doanh nghiệp (B2B) sử dụng hoặc công cụ bán hàng. Ngày nay số sách trắng trong hoạt động thương mại có số lượng lớn hơn nhiều so với sách trắng mang tính chính trị của chính phủ.
Danh sách trắng gồm 27 quốc gia hữu hảo, được Nhật Bản cho là không có lo ngại phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, được miễn quy trình phê chuẩn xuất khẩu với các mặt hàng có nguy cơ bị sử dụng vào mục đích quân sự.
XEM THÊM:
- Nguồn cơn khiến Hàn – Nhật trở nên căng thẳng
- Nỗi khổ của những người Hàn đi xe Nhật
- Người Hàn ở Việt Nam kêu gọi tẩy chay Nhật
- Nhật Bản phỉ báng lịch sử Hàn Quốc
Danh sách trắng của Nhật Bản hiện tại có 27 nước như: Mỹ, Anh, Pháp… và Hàn Quốc. Nếu quyết định được đưa ra, Hàn Quốc sẽ trở thành quốc gia đầu tiên bị Nhật Bản loại khỏi danh sách này.
Trước động thái này của Nhật Bản, chính giới Hàn Quốc tỏ ra vô cùng lo lắng. Chính phủ Hàn Quốc đã gửi thư bày tỏ quan điểm về dự thảo sửa đổi Sắc lệnh Quản lý Thương mại Xuất khẩu của Nhật Bản.
Bức thư này nhấn mạnh: Việc Tokyo siết chặt quy chế xuất khẩu là một vấn đề hết sức nghiêm trọng, có thể làm lung lay nền tảng quan hệ hợp tác kinh tế Hàn-Nhật và hợp tác an ninh Đông Bắc Á.
Nghị sĩ Hàn sang Nhật thương lượng thất bại
Sáng ngày 31/7, một nhóm nghị sĩ Quốc hội Hàn Quốc đã lên đường sang Nhật Bản để tìm kiếm giải pháp cho mối quan hệ căng thẳng hiện nay giữa hai nước. Tuy nhiên, nhóm nghị sĩ quốc hội Hàn Quốc đã không thu hẹp được bất đồng ý kiến với các nghị sĩ quốc hội của Nhật Bản.
Đáng chú ý, lấy lý do phải tham dự cuộc họp khẩn của Hội đồng An ninh Quốc gia về vụ phóng tên lửa ngày 31/7 của Bắc Hàn, Chủ tịch Hội đồng đảng cầm quyền Dân chủ tự do (LDP) Toshihiro Nikai, người có quyền lực lớn thứ 2 trong đảng này, đã thông báo hủy cuộc gặp với nhóm nghị sĩ Hàn Quốc chỉ 15 phút trước khi tổ chức cuộc họp.
Nhóm nghị sĩ Nhật Bản giải thích: Việc bị loại ra khỏi Danh sách trắng chỉ đơn thuần là trở thành một nước không thuộc diện ưu tiên đặc biệt nữa, chứ đây không phải là một biện pháp liên quan đến tài chính.
Đặc biệt, ông Amari còn dùng lời lẽ khiêu khích rằng việc Chính phủ Tổng thống Moon Jae In nhắm mắt làm ngơ với phong trào tẩy chay hàng hóa Nhật Bản, là nhằm mục đích lôi kéo sự ủng hộ của cử tri trong nước.
Ngoại trưởng Hàn Quốc thuyết phục nhưng vô ích
Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung Hwa và người đồng cấp Nhật Bản Taro Kono đã không thu hẹp được bất đồng liên quan tới tranh cãi thương mại gay gắt tại cuộc đàm phán ở Thái Lan hôm 1/8/2019.
Tại cuộc tiếp xúc, Ngoại trưởng Kang đã nêu ra vấn đề Nhật Bản siết chặt quy chế xuất khẩu với Hàn Quốc, đề nghị Tokyo hoãn việc loại Seoul khỏi Danh sách trắng, nhằm tránh đẩy quan hệ hai nước rơi vào tình thế khó khăn hơn. Đồng thời, bà Kang chỉ ra rằng Nhật Bản rõ ràng đang liên hệ vấn đề quy chế xuất khẩu với phán quyết của Tòa án tối cao Hàn Quốc về vấn đề cưỡng ép lao động thời chiến.
Ngoại trưởng Kang cho biết Hàn Quốc cũng sẽ có những biện pháp đối phó cần thiết nếu Nội các Nhật Bản ra quyết định cuối cùng chống lại Seoul vào ngày 2/8/2019. Đơn cử như Chính phủ Hàn Quốc sẽ có thể xem xét dừng hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung Hàn – Nhật.
Trong tình thế căng thẳng này, 5 tập đoàn công nghiệp công nghệ lớn nhất của Mỹ đã viết một lá thư chung gửi các bộ trưởng thương mại của Nhật Bản và Hàn Quốc để làm dịu căng thẳng đe dọa sản xuất toàn cầu, nói rằng có quá nhiều nguy cơ. Nhưng Tokyo nói Hàn Quốc lỏng lẻo trong việc quản lý các vật liệu nhạy cảm và động thái của họ là vấn đề an ninh quốc gia.
Nhật Bản chính thức giáng đòn
Đúng như lo ngại từ phía Hàn Quốc, vào 10 giờ sáng ngày 2/8/2019, Bộ trưởng Công nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko xác nhận nội các đã phê chuẩn quyết định này. Bộ Kinh tế Nhật Bản đã thu thập được hơn 46.000 ý kiến, trong đó 95% tán thành việc loại Hàn Quốc khỏi Danh sách trắng.
Với quyết định này, bản sửa đổi quy định có liên quan sẽ được công khai và có hiệu lực sau 21 ngày. Dự kiến sẽ có khoảng hơn 1.000 mặt hàng xuất khẩu của Nhật Bản sang Hàn Quốc sẽ phải trình Chính phủ nước này phê duyệt với từng đơn hàng một.
Nhật Bản cho biết các biện pháp này được đưa ra dựa trên những lo ngại về an ninh quốc gia với lý do kiểm soát xuất khẩu không đầy đủ của Hàn Quốc cũng như sự xói mòn lòng tin sau phán quyết của tòa án Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những người lao động cưỡng bức thời chiến.
Trước đó, vào ngày 4/7/2019, Nhật Bản đã hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc các vật liệu công nghệ cao vốn đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất chip và màn hình hiển thị.
Bài phát biểu đầy cảm động của tổng thống Moon
Hàn Quốc được thêm vào Dánh sách trắng này năm 2004 và là nước đầu tiên bị gạch khỏi danh sách.
Sau khi biết được quyết định chính thức từ phía Nhật lúc 10 giờ sáng ngày 2/8/2019, 14 giờ chiều cùng ngày, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đã triệu tập cuộc họp Nội các khẩn cấp và có bài phát biểu trực tiếp trước toàn dân.
Trong bài phát biểu này, tổng thống Moon Jae In bày tỏ sự thất vọng với quyết định của chính phủ Nhật và coi đây là hành vi trả đũa sau khi tòa án tối cao Hàn Quốc ra phán quyết buộc các doanh nghiệp Nhật Bản phải chịu trách nhiệm về vai trò của họ liên quan tới lao động cưỡng bức thời chiến tranh.
Nhưng ông Moon cũng vô cùng kiên quyết: Chúng ta tuyệt đối không thua Nhật thêm lên lần nữa. Dân tộc ta đã trải qua nhiều khó khăn, thử thách trong quá khứ để có ngày hôm nay. Vẫn biết là có nhiều khó khăn, nhưng các doanh nghiệp và người dân ta có đủ khả năng để vượt qua những thử thách này.
하지만 우리는 다시는 일본에게 지지 않을 것입니다. 우리는 수많은 역경을 이겨내고 오늘에 이르렀습니다. 적지 않은 어려움이 예상되지만, 우리 기업들과 국민들에겐 그 어려움을 극복할 역량이 있습니다.
Tổng thống Moon Jae In cũng động viên người dân Hàn Quốc: Hàn Quốc ngày nay không còn là Hàn Quốc trong quá khứ nữa. Nền dân chủ của chúng ta đã vươn tới đẳng cấp đứng đầu thế giới, kinh tế cũng ngày càng vững mạnh. Dù có khó khăn nào thì chúng ta cũng sẽ chắc chắn có thể vượt qua.
오늘의 대한민국은 과거의 대한민국이 아닙니다. 국민의 민주 역량은 세계 최고 수준이며, 경제도 비할 바 없이 성장하였습니다. 어떠한 어려움도 충분히 극복할 저력을 가지고 있습니다.
Chúng ta có thể làm được – 우리는 할 수 있습니다.
Hậu quả khi Hàn Quốc bị loại khỏi Danh sách trắng
Nếu quyết định đưa Hàn Quốc ra khỏi Danh sách Trắng, động thái này sẽ cho phép Nhật Bản mở rộng các biện pháp hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc thông qua việc yêu cầu các nhà sản xuất Nhật Bản phải có giấy phép cho từng trường hợp trong số hàng trăm sản phẩm công nghiệp có thể được sử dụng trong hoạt động sản xuất vũ khí.
Sự ưu tiên của Hàn Quốc bị thu hồi, các nhà xuất khẩu Nhật Bản sẽ phải xin cấp quyền theo từng trường hợp, thay vì quá trình phê duyệt nhanh chóng, cho hoạt động xuất khẩu khoảng 1.120 vật phẩm phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự cho Hàn Quốc. Điều này sẽ tạo ra sự đình trệ và gián đoạn đáng kể trong việc nhập khẩu từ Nhật Bản.
Dù chưa rõ các vật phẩm nào sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất, các nhà phân tích nghi ngại rằng các lĩnh vực có tiềm năng phát triển lớn như pin lithium-ion, sợi carbon và thiết bị cơ khí có thể là mục tiêu của chính sách mới này. Các chính sách cũng sẽ ảnh hưởng đến công ty Nhật vì họ có thể mất doanh thu từ Hàn Quốc.
Việc Nhật Bản hạn chế xuất khẩu nguyên liệu hóa học sang Hàn Quốc có thể ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp công nghệ cao của nước này, trong đó có các ông lớn trong lĩnh vực điện tử như Samsung Electronics Co. và SK Hynix Inc.
Hai gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc, Samsung Electronics Co. và SK Hynix Inc., đang phải vật lộn với các hạn chế xuất khẩu trước đó. Cổ phiếu của Samsung giảm tới 2% tại Seoul trong phiên giao dịch sáng nay, 2/8, trong khi Hynix giảm tới 3%.
Hội đồng An ninh Quốc gia Hàn Quốc cũng đưa quyết định nếu Nhật Bản không hủy bỏ những biện pháp này, Seoul sẽ đáp trả mạnh mẽ bằng mọi phương thức có thể.
Trước tiên, Hàn Quốc sẽ vạch trần sự vô lý của biện pháp siết chặt quy chế xuất khẩu của Nhật Bản tại Hội nghị Bộ trưởng Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), diễn ra trong hai ngày 2/8 và 3/8/2019 tại Bắc Kinh (Trung Quốc).
Cùng ngày, Chính phủ Hàn Quốc, các chính đảng và đại diện trong lĩnh vực tư nhân đã nhất trí cùng nỗ lực để giảm thiểu thiệt hại do các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Nhật Bản gây ra, đồng thời tăng cường tính cạnh tranh của các ngành công nghiệp sản xuất thiết bị, vật liệu và linh kiện trong nước.
Chính phủ Hàn Quốc sẽ công bố một loạt các biện pháp kinh tế nhằm đa dạng hóa nguồn nhập khẩu và tăng khả năng cạnh tranh công nghiệp quốc gia để giúp các nhà sản xuất nước này xử lý tình hình do hệ quả từ giới hạn xuất khẩu của Nhật Bản.
Bên cạnh những thiệt hại về mặt kinh tế, việc Nhật Bản loại Hàn Quốc khỏi Danh sách trắng sẽ đổ thêm dầu vào lửa vào mâu thuẫn giữa người dân hai nước. Phong trào Tẩy chay Nhật tại Hàn Quốc hay Tẩy chay Hàn ở Nhật Bản chắc chắn sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.
