Virus viêm phổi COVID-19 là virus chủng Corona mới có xuất xứ từ thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Virus này hiện đang lây lan trên toàn thế giới tới cả 4 châu lục: Á, Mỹ, Âu và Úc (châu Đại Dương).
Vậy phương thức lây nhiễm của virus này là gì và cách phòng ngừa ra sao?
1. Virus Corona là gì?
Virus Corona là một họ virus lớn, một số gây bệnh ở người và một số khác gây bệnh ở động vật, chẳng hạn như dơi, lạc đà và cầy hương.
Hiếm khi virus Corona ở động vật có thể tiến hóa để lây nhiễm và lây lan ở người. Tuy nhiên một số chủng Corona khi lây nhiễm ở người đã lây lan thành dịch bệnh nghiêm trọng như dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) xuất hiện vào năm 2002 và dịch MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông) xuất hiện vào năm 2012.
Dịch bệnh SARS đã cướp đi sinh mạng của gần 650 người khắp Trung Quốc đại lục và Hồng Kông trong năm 2002-2003. Chủng virus mới xuất hiện ở Vũ Hán tạm thời được đặt tên là 2019-nCoV.
2. Nguồn gốc phát sinh virus COVID-19 ở Vũ Hán
Tình trạng bùng phát dịch bệnh viêm phổi Trung Quốc được báo cáo lần đầu tiên vào ngày 31/12/2019 và được xác định là mầm bệnh bí ẩn vào ngày 7/1/2020. Đến ngày 20/1/2020, Bộ Y tế Trung Quốc mới xác nhận virus này có thể lây trực tiếp từ người sang người.
Địa điểm phát sinh đầu tiên được cho là Chợ hải sản Hoa Nam, còn được biết đến là nơi giết mổ và buôn bán động vật hoang dã.
Chợ hải sản Hoa Nam được mô tả là một khu vực “bẩn thỉu và lộn xộn” với hơn 1.000 gian hàng. Ngoài hải sản, gia cầm, lừa, cừu, lợn, lạc đà, cáo, lửng (họ chồn), dúi, nhím và các loài bò sát.
Mã gen của virus COVID-19 cho thấy chủng virus corona mới này có mối liên hệ gần gũi nhất với hai mẫu coronavirus giống virus gây dịch SARS có ở loài dơi. Trong khi đó, thịt dơi lại là một trong những món ăn được ưa thích ở thành phố Vũ Hán.
Nhiều nhà khoa học tin rằng virus từ dơi đã lây nhiễm cho cầy hương và rắn, sau đó con người đã ăn thịt các loài động vật hoang dã này nên bị lây bệnh.
3. Các triệu chứng khi nhiễm virus corona
Hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh đều bị sốt, ho và khó thở, cộng thêm bằng chứng trên viêm phổi (nhiễm trùng ngực). Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp dù đã nhiễm virus nhưng không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ không bị phát hiện.
Do đó, nếu có bất kì triệu chứng gì khác thường liên quan đến viêm hô hấp thì nên cân nhắc đưa đến bệnh viện để được xét nghiệm và tiến hành điều trị (nếu nhiễm bệnh).
4. Cách thức lây lan
Các báo cáo ban đầu chỉ ra rằng hầu hết các trường hợp đã tiếp xúc trước với các môi trường có nguy cơ như chợ hải sản và động vật sống, cho thấy nguy cơ lây nhiễm có nguồn gốc từ động vật như dơi, rắn…
Tuy nhiên, về sau ngày càng có nhiều trường hợp lây truyền trực tiếp từ người sang người.
Virus Corona được lây truyền từ người sang người rất có thể là qua tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân mắc bệnh, qua đường thở (nói chuyện, ho, hắt hơi) và qua vật thể và bề mặt bị ô nhiễm (ăn sau khi bắt tay, cầm, nắm vật dụng bị nhiễm virus).
5. Phòng bệnh do virus COVID-19 gây ra
Để chủ động phòng chống bệnh viêm phổi cấp do chủng virus corona mới tại thành phố Vũ Hán, Bộ Y tế Hàn Quốc khuyến cáo người dân và cộng đồng thực hiện tốt các biện pháp sau:
– Đeo khẩu trang khi ra đường, đặc biệt là các khu công cộng tập trung nhiều người.
– Thường xuyên rửa sạch tay bằng cách chà tay bằng cồn hoặc xà phòng và nước.
– Khi ho và hắt hơi che miệng và mũi bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy bẻ cong – vứt khăn giấy đi ngay lập tức và rửa tay.
– Tránh tiếp xúc gần với bất cứ ai bị sốt và ho.
– Nếu bị sốt, ho và khó thở hãy tìm sự chăm sóc y tế sớm và chia sẻ về thời gian cũng như các nơi đã đi du lịch trước đó với bác sĩ.
– Tránh tiêu thụ các sản phẩm động vật sống hoặc chưa nấu chín.
6. Ho cũng phải đúng cách
Khi ho nếu không che miệng, virus có thể đi xa hơn 3m. Nếu bạn che miệng bằng tay thì virus vẫn có thể len qua các khe ngón tay.
Vì vậy khi ho hoặc hắt hơi phải che miệng bằng mặt trong của khuỷu tay thay vì dùng lòng bàn tay để giảm thiểu tối đa khả năng phát tán vi khuẩn.
Ngoài ra còn có một số những chú ý khác như: vứt khăn giấy lau mũi, miệng và thùng có nắp đậy; đảm bảo chế độ ăn đầy đủ; vệ sinh môi trường sống, tránh tiếp xúc nơi tập trung đông người, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi, động vật hoang dã và tiêm phòng vắc xin đầy đủ.
7. Mang khẩu trang có thể tránh được virus viêm phổi Vũ Hán không?
Nếu bạn mắc bệnh, khẩu trang sẽ ngăn chặn virus phát tán. Đối với người không mắc bệnh, khẩu trang bảo vệ trong mức độ nhất định, ví dụ ngăn chặn nước bọt bắn ra từ những người tiếp xúc xung quanh.
Khi dịch viêm phổi lan rộng tại Vũ Hán và nhiều thành phố tại Trung Quốc, nhiều trang mạng đã chia sẻ cách lựa chọn khẩu trang đúng. Trong tài liệu bằng tiếng Trung (đã được dịch sang tiếng Hàn như hình dưới), các chuyên gia y tế Trung Quốc cho rằng:
Các loại khẩu trang thông thường như khẩu trang bằng giấy, khẩu trang bằng bông, khẩu trang than hoạt tính, khẩu trang bằng bọt biển… đều không có nhiều tác dụng. Chỉ có khẩu trang y tế N95 là có khả năng phòng chống dịch bệnh tốt nhất.
Tuy nhiên, khẩu trang N95 rất chặt và khó thở, do đó nhiều người không chịu được đã phải tháo ra tháo vào nhiều lần, như vậy thì không hề có hiệu quả.
Các chuyên gia y tế Hàn Quốc đưa ra lời khuyên: 감염을 막기 위한 기본적 위생관리를 철저히 하고, 일회용 종이마스크를 착용하는 것 만으로도 충분한 예방효과가 있다 – Để phòng dịch, cần tuân thủ các quy tắc giữ gìn vệ sinh cá nhân và chỉ cần dùng khẩu trang giấy (dùng một lần) là đảm bảo hiệu quả phòng dịch.
“Trên thực tế, việc rửa tay sạch sẽ và tránh tiếp xúc với người bệnh quan trọng hơn rất nhiều”. – Chuyên gia y tế Hàn Quốc nhấn mạnh.
Như vậy, bạn chỉ cần đeo khẩu trang y tế N95 trong những ngày có nồng độ bụi mịn cao, hoặc khi tiếp xúc với người bệnh trong môi trường bệnh viện. Trong điều kiện bình thường, bạn chỉ cần sử dụng khẩu trang y tế thông thường.
Một điểm đáng chú ý khác nữa, là cho dù bạn chọn được loại khẩu trang phù hợp, cũng cần phải đeo đúng cách mới có thể phát huy tác dụng phòng bệnh tốt nhất.
– Rửa tay trước khi đeo khẩu trang.
– Sử dụng khẩu trang có kích thước phù hợp và đảm bảo đeo đúng mặt trước, mặt sau của khẩu trang.
– Điều chỉnh phần gọng cứng cho khít với sống mũi. Cần đảm bảo khẩu trang che kín mũi, miệng, cằm, và sát với khuôn mặt.
– Không sử dụng khẩu trang quá một ngày. Nếu khẩu trang có lưu lại nước miếng do bị hắt hơi, cần phải thay thế càng sớm càng tốt.
– Khi bỏ khẩu trang, dùng tay kéo hai bên dây thun trên tai, tháo khẩu trang và vứt trực tiếp vào thùng rác, điều này sẽ làm giảm nguy cơ tiếp xúc với vi khuẩn trên khẩu trang.
– Rửa tay sau khi tháo khẩu trang.
8. Chỉ cần rửa tay đúng cách cũng có thể tự bảo vệ mình khỏi bệnh dịch
Tay là nơi ưa thích của các vi sinh vật dễ lây nhiễm. Đôi tay có thể chạm vào rất nhiều thứ trong suốt cả ngày như công tắc đèn, lan can, tay nắm cửa, bề mặt chỗ làm việc, đồ dùng. Để ngăn chặn nhiễm trùng và lây virus Corona COVID-19 thì rửa tay đúng cách là cách hiệu quả nhất.
– Rửa tay sau khi đi vệ sinh
– Rửa tay sau khi ho hoặc dụi mũi
– Rửa tay sau khi chăm sóc cho người ốm
– Rửa rước, trong và sau khi chuẩn bị đồ ăn
– Rửa tay trước khi ăn
– Rửa tay sau khi đùa giỡn và vuốt ve động vật
Khi rửa tay, nhiều người thường vội vàng nên không thực sự loại bỏ được tất cả vi khuẩn bám trên ngón tay. Theo hướng dẫn của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc thì mọi người cần tuân thủ 6 bước rửa tay đúng cách:
– Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay bằng nước, lấy xà phòng vào lòng bàn tay, chà 2 lòng bàn tay vào nhau
– Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại
– Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón
– Bước 4: Chà mu các ngón tay này lên lòng bàn tay kia và ngược lại (mu tay để khum khớp với lòng bàn tay)
– Bước 5: Chà ngón cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại (lòng bàn tay ôm lấy ngón cái)
– Bước 6: Chà các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.
Chỉ mất khoảng 30 giây cho các bước rửa tay nhưng lại đem lại rất nhiều lợi ích cho bản thân chúng ta và những người xung quanh. Do đó, mỗi người cần tự nâng cao ý thức thực hiện rửa tay đúng cách để bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.
Người Việt ở Hàn Quốc có thể đặt mua khẩu trang thông thường hoặc khẩu trang y tế N95 trên Coupang tại đây:
– Khẩu trang thông thường
– Khẩu trang Y tế N95
Bà bầu và trẻ nhỏ xem hướng dẫn phòng chống & cách ly tại đây.
🔴 Theo dõi cập nhật tình hình lây lan của virus COVID-19 ở Hàn Quốc và trên thế giới tại đây
XEM THÊM: 6 tin đồn gây hoang mang đang lan truyền trên MXH & lời giải đáp
Là virus viêm phổi mới phát hiện thuộc chủng Corona, phát hiện đầu tiên ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Đây là loại virus hiếm hoi lây nhiễm từ động vật sang người và phát tán nhanh trên diện rộng như dịch SARS 2002 và MERS 2012.
Ban đầu virus COVID-19 bùng phát từ Vũ Hán lây từ động vật hoang dã sang người qua đường ăn uống (thịt dơi, thịt rắn…), nhưng hiện nay virus này đã lây trực tiếp từ người sang người qua đường tiếp xúc, hơi thở hoặc các bề mặt bị nhiễm virus.
Hiện tại chưa có thuốc hay vắc xin chữa trị được virus COVID-19. Cách chữa trị tốt nhất là phòng ngừa bị lây nhiễm virus Corona chủng mới này, bằng cách đeo khẩu trang và vệ sinh như hướng dẫn trong bài.
