Có lẽ tất cả chúng ta, kể từ khi còn nhỏ đã được làm quen với những câu ca dao, tục ngữ về thời tiết như:

Bao giờ cho đến tháng ba, Hoa gạo rụng xuống, bà già cất chăn”

“Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.”

Có lẽ do thời tiết giữ một vai trò mật thiết trong hoạt động nông nghiệp cũng như cuộc sống sinh hoạt, thậm chí ảnh hướng tới tâm tư, tình cảm của con người nên hầu như ở tất cả các quốc gia trên thế giới đều tồn tại những biểu hiện độc đáo, thú vị về thời tiết.

Ở Anh, khi trời mưa to người ta có câu “It rains like cats and dogs!” (Trời mưa như mèo và chó). Còn ở Hàn Quốc, một đất nước hài hòa với 4 mùa rõ rệt cũng không thể thiếu những ví von rất sinh động liên quan đến những biến đổi của tự nhiên.

Trong bốn mùa thì so với mùa xuân ấm áp hay mùa thu mát mẻ, những biểu hiện về thời tiết nóng bức của mùa hè hay lạnh giá của mùa đông chiếm một tỉ lệ lớn hơn hẳn.

Mùa hè của Hàn Quốc bắt đầu từ trung tuần tháng 6, mức nóng đỉnh điểm nằm trong khoảng từ cuối tháng 7 tới giữa tháng 8. Lúc này, nhiệt độ có thế lên tới 37°C, ánh nắng mặt trời gay gắt.

Và cũng giống như ở Việt Nam, chỉ cần bước chân ra đường, chạm mặt với ánh nắng thôi là “mồ hôi lớn, mồ hôi bé” đã thi nhau đầm đìa tuôn ra. Nếu như người Việt Nam so sánh trời nóng “như đổ lửa” thì người Hàn Quốc ví cái nóng như “찜통 더위” (Nóng như nồi hấp). Khi cần hầm, hấp đồ ăn, người ta phải dùng cái nồi lớn được gọi là “찜통”. Tức, trời nóng và ngột ngạt đến nỗi khiến cho chúng ta tưởng như đang ở trong nồi hấp vậy.

Mùa hè ở Hàn Quốc không chỉ có ánh nắng chói chang mà còn có mùa mưa kéo dài từ tháng 6 cho tới hết tháng 8. Vào mùa mưa, có thời điểm mưa xối xả cả tuần mà không ngớt. Khi đó, người Hàn Quốc “nhìn trời” mà nói “어허, 하늘에 구멍이 뚫렸다” (Ái chà, trời bị thủng lỗ rồi).

Vì “trời thủng lỗ” nên có bao nhiêu nước mưa mới đổ hết xuống mặt đất như thế. Không chỉ mưa, mùa hè còn đặc trưng bởi những tiếng sầm rền vang. Thế nên người Hàn Quốc mới có thêm câu ví von “우레와 같은 박수” (tiếng vỗ tay như sấm) để miêu tả tiếng vỗ tay rất đều, rất to. Quả là những cách ví von rất thú vị phải không?

Trái ngược với mùa hè nóng nực, mùa đông Hàn Quốc bắt đầu từ tháng 12 và kéo dài tới hết tháng 2 với nhiệt độ trung bình trong suốt mùa đông là -4°C.

Mùa đông ở Hàn Quốc bắt đầu từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 3. Vào thời điểm từ trung tuần tháng 3 trở đi sẽ là giai đoạn 꽃샘추위 rét Nàng Bân).

Tên gọi 꽃샘추위(Kot-sem-chu-uy) cũng ẩn chứa ý nghĩa rất hay nhé!

“꽃”(Kot) có nghĩa là “hoa”, “샘”(sem) là từ rút gọn của “시샘”(si-sem) tức là “ghen tị” hoặc “ghen ghét”, và “추위”(chu-uy) có nghĩa là “lạnh”.

Cụm từ này có nghĩa là: “Cái lạnh xuất hiện do ghen tị với thời kỳ hoa nở”, là một cách nói bóng gió để nói về hiện tượng trời bỗng nhiên trở lạnh vào đầu mùa xuân khi hoa bắt đầu nở. 

Còn “Rét nàng Bân” là cách gọi dân gian của đợt rét cuối cùng của mùa đông xảy ra vào tháng 3 âm lịch ở miền Bắc Việt Nam. 

“Nàng Bân may áo cho chồng,
May ba tháng ròng mới được cửa tay”

Nàng Bân may áo gửi ra chiến trận cho chồng mặc, nhưng nàng may từ đầu đông cho tới tháng Ba, đến khi chiếc áo may xong thì trời cũng vừa hết rét. Ngọc Hoàng cảm động trước tấm lòng người chinh phụ, bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo ấm do nàng may.

Ngoài ra, do ảnh hưởng từ khối không khí lạnh thổi từ Sebirea nên đặc trưng của mùa đông Hàn Quốc là những đợt gió khô và lạnh.

Khi bạn ở trong nhà hoặc nơi khuất gió sẽ thấy dễ chịu với cái rét “ngọt”, nhưng khi phải đương đầu với những cơn gió nơi đây, bạn sẽ thấy run rẩy “thấu xương”.

Có lẽ bởi thế mà trong tiếng Hàn có rất nhiều biểu hiện liên quan tới gió. Người Hàn Quốc gọi gió mùa đông là “칼바람” . Trong tiếng Hàn, “칼” có nghĩa là dao, biểu hiện này muốn nhấn mạnh những cơn gió nhanh và lạnh như đường dao sắc vậy.

Ngoài biểu hiện trên, còn có một biểu hiện độc đáo liên quan đến gió là “옆구리가 시리다” (Buốt hông). Đây là “cảm nhận” xuất phát từ những “cá nhân” không có… người yêu trong mùa đông. Nếu có người yêu thì thể nào cũng được khoác tay đi cạnh, dù gió mùa đông lạnh thế nào cũng sẽ thấy ấm áp.

Nhưng vì chỉ có một mình nên không có ai “che chắn”, mà phải “hứng chịu” hết những cơn gió lạnh, lạnh tới… buốt cả hông. Đây là câu nói được giới trẻ Hàn Quốc rất hay sử dụng, nhất là những ai còn chưa kiếm được “một nửa” khi những cơn gió lạnh mùa đông bắt đầu tràn về.

Chúc những bạn nào còn cô đơn trong mùa đông lạnh này sẽ sớm tìm được một nửa của mình, để không còn thấy “옆구리가 시리다” nữa nhé!

XEM THÊM:

author-avatar

About Thảo Nguyên

Yêu tiếng Hàn, văn hóa và con người Hàn Quốc. Thích viết sách về ẩm thực, văn hóa và du lịch Hàn Quốc.

Trả lời

Địa chỉ email của bạn sẽ được giữ bí mật. Bắt buộc phải điền vào các ô có dấu sao (*).