Vào những ngày trời lạnh, chỉ cần một nồi canh quân đội là có thể lai rai vài chén soju là bạn sẽ thấy ấm áp tới tận tâm can. Đó là chia sẻ của một bạn trẻ Hàn Quốc là fan của món 부대찌개, trong đó “부대” có nghĩa là “quân đội”, “찌개” là chỉ các món canh.
Nếu nghía qua nguyên liệu nồi canh, các bạn sẽ thấy có rất nhiều xúc xích. Vậy tại sao người Hàn Quốc lại gọi món này là “canh quân đội” chứ không phải “canh xúc xích”?
1. Nguồn gốc của món canh quân đội
Câu chuyện được bắt đầu từ những giai đoạn sau của cuộc chiến tranh Triều tiên (1950-1953). Đây là thời điểm Hàn Quốc lâm vào tình cảnh nghèo nàn, đói kém và khan hiếm nguồn thực phẩm.
Thời điểm này, Mĩ – với tư cách là nước đồng minh thân cận nhất của Hàn Quốc đã cử sang một lực lượng quân đội hùng hậu, đóng quân rải rác tại các đồn điền trên cả nước để bảo vệ và hỗ trợ Hàn Quốc.
Do thiếu lương thực trầm trọng, người Hàn Quốc phải tìm dinh dưỡng từ những thức ăn dư thừa của quân đội Mỹ ở các vùng như Uijeongbu, Songtan và Munsan. Và đây cũng là lần đầu tiên người dân Hàn Quốc biết đến những đồ ăn của phương Tây như: xúc xích, giăm bông hay thịt hun khói. Ngoài ra còn có đồ hộp đóng sẵn như phô mai, mì ống…
Với người Mỹ, những món ăn như xúc xích, jambong… lúc ấy là rất bình thường, nhưng với những người dân Châu Á nói chung và người Hàn Quốc nói riêng, đó là thứ đồ ăn siêu xa xỉ, hiếm hoi.
Ban đầu, người dân Hàn Quốc chỉ tận dụng bằng cách “tráng lại” các vỏ hộp thức ăn thừa, nấu với kim chi – là món ăn truyền thống để món ăn thêm đậm đà, dễ ăn hơn, và bỏ thêm bất cứ thứ thực phẩm gì mà họ có được lúc đó.
Theo quy định khắt khe của quân đội Mỹ, nếu mang quân dụng ra ngoài căn cứ quân sự để bán thì bị coi là trái phép và hoàn toàn bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, do nhu cầu của người tiêu dùng lúc đó, sự khan hiếm lương thực của người Hàn Quốc nên những đồ ăn đóng hộp của Mỹ vẫn được bán ra ngoài qua hình thức “chợ đen”.
Chính vì những món thực phẩm đóng hộp được tuồn ra từ quân đội Mỹ thời bấy giờ là phạm pháp, rất nhiều quán ăn mọc lên đã phải để bảng hiệu là quán bán “chả cá”, trong khi thực tế, sau quầy bán là rất nhiều những người dân đang xì xụp món budae jjigae. Cũng người cho rằng việc nấu đồ Mỹ trong sốt tương đỏ sậm của Hàn Quốc là để “ngụy trang” không bị chính quyền bắt được.
Vào thời điểm đó, món canh quân đội được gọi là Johnson Tang (존슨탕), đặt theo tên của Tổng thống Hoa Kỳ Linden B. Johnson. Điều đó đủ để thấy sự “sang chảnh”, “quý tộc” của món ăn này.
Uijeongbu, nằm ở phía bắc Seoul, nơi có nhiều đơn vị quân đội Hoa Kỳ – là địa điểm nổi tiếng với món canh hầm quân đội 부대찌개. Thậm chí ở đây có hẳn một con đường chính thức dành riêng cho món ăn này với hàng chục quán chỉ bán mỗi canh quân đội trong nhiều thập kỷ.
Có thể nói, canh quân đội là món ăn đã đi cùng người dân Hàn Quốc qua những ngày gian khó nhất. Giờ đây, ngay cả khi đã trở thành cường quốc kinh tế thế giới, có thể nhập khẩu hợp pháp bất kì món đồ hộp nào mình muốn, thì món budae jjigae vẫn được là món ăn mang tính biểu tượng trong lòng mỗi người dân Hàn Quốc.
Canh quân đội sau này đã được người Hàn thêm vào chả cá, mì, há cảo… khiến cho món budae jjigae hiện đại trông thật ngon miệng và “giàu có”. Chính vì thế mà những du khách nước ngoài khi thưởng thức qua món này, ít ai có thể tưởng tượng được lịch sử ra đời nghèo khổ của món ăn.
Ngày nay, mặc dù Budae Jjigae đã được đa dạng hóa để phù hợp hơn với khẩu vị của người Hàn Quốc, nhưng có 4 thành phần chính đã làm nên món canh quân đội không bao giờ thay đổi: xúc xích, mì, đậu hũ và kimchi. Và để đáp ứng nhu cầu về sự tiện lợi, bạn thậm chí còn có thể mua được món canh quân đội ăn liền bán sẵn trong các cửa hàng tiện lợi.
2. Thành phần món canh quân đội
Để dễ hình dung, chúng ta có thể thấy món này có sự tương đồng với món lẩu mà người Việt hay dùng. Việc chế biến cũng rất linh động, tùy theo nhu cầu, sở thích của từng người. Tựu chung lại, đó là sự kết hợp của nhiều loại thực phẩm trong cùng một nồi, với vị cay nóng đặc trưng, rất thích hợp cho những buổi gặp gỡ nhóm bạn hay quân quần gia đình vào những ngày trời trở lạnh.
Thành phần chủ yếu trong món canh quân đội Hàn Quốc bao gồm có:
- Kimchi (김치)
- Thịt hộp nấu chín Spam (스팸)
- Xúc xích (소시지)
- Mì sợi (라면)
- Hạt đậu đóng hộp (콩)
- Rau giá đỗ (콩나물)
- Đậu phụ trắng (두부)
- Hành tây (양파)
- Bột ớt đỏ (고추가루)
- Nước sốt đậu tương (된장)
- Nước xì dầu (간장)
- Tỏi (마늘).
Nếu muốn tăng thêm gia vị và sự đa dạng, bạn có thể bỏ thêm thịt lợn, thịt bò, hoặc bánh mandu (màn thầu)…
Người Hàn Quốc thường dùng nước xương lợn, xương bò hoặc gà để làm nước dùng. Hoặc hương vị thanh đạm hơn thì dùng nước ninh từ tảo biển Dasima và vỏ của củ hành tây. Khi nước dùng có vị đậm đặc, nêm muối và hạt tiêu và phủ lên trên đồ trang trí như ớt xanh đỏ, hành lá… để món ăn thêm phần hấp dẫn.
