Ngày 10/9/2019, đài KBS đưa tin: cơ quan kiểm dịch Hàn Quốc đã phát hiện 4 loại virus trong số 25/65 mẫu tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam.
Trong số 14 mẫu tôm mà đài KBS ủy thác cho cơ quan kiểm dịch, có một mẫu phát hiện virus gây bệnh đốm trắng ở tôm. Trong số 7 mẫu tôm đông lạnh mà Cơ quan Cảnh sát thu được từ kho đông lạnh ở thành phố Seongnam và Busan, có 4 mẫu cũng phát hiện virus tương tự.
KBS đã ủy thác thêm cho cơ quan chuyên môn của Úc (GENICS) 44 mẫu kiểm tra. Cơ quan này còn phát hiện ra tận 22 mẫu nhiễm 4 loại virus, trong đó có virus gây bệnh đốm trắng, virus gây hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan tạo lập biểu mô (IHHNV).
⇢ Cộng đồng người Hàn Quốc ở Việt Nam tập trung ở đâu?
Những virus trên chưa từng được báo cáo có thành phần gây hại cho cơ thể người, nhưng có thể dẫn tới hiện tượng chết hàng loạt cho các loài giáp xác như tôm, gây thiệt hại lớn cho các trang trại nuôi trồng thủy sản.
Cơ quan kiểm dịch Hàn Quốc đã bắt đầu tiến hành kiểm dịch tôm đông lạnh từ tháng 4/2018, số lượng lên tới hơn 31.000 tấn tôm đông lạnh nhập khẩu. Trong đó, có 800 tấn (3%) bị kết luận là không đảm bảo. Tuy nhiên, khi tiến hành tái kiểm tra với tôm đông lạnh đã được kiểm dịch, lại phát hiện tới 10% có virus gây bệnh đốm trắng.
Ngày 26/8/2019, sau kết quả tác nghiệp của KBS, Viện Quản lý Chất lượng Thủy sản Quốc gia Hàn Quốc, cơ quan phụ trách kiểm dịch, đã gửi thư cho phía Việt Nam, đề nghị siết chặt kiểm dịch xuất khẩu. Trong khi đó, phía cảnh sát đã ban lệnh cấm phân phối đối với một doanh nghiệp nhập khẩu thủy sản.
Theo điều tra của đài KBS, một công ty thuỷ sản Việt Nam (트랑칸 씨푸드, Trang Khanh Seafood) đã đánh dấu riêng những lô hàng tôm xuất khẩu đạt chất lượng và đặt chúng phía ngoài container để qua mắt cơ quan kiểm dịch. Điều này chứng tỏ những lô hàng còn lại có nguy cơ không đạt chuẩn rất cao.
⇢ Hàn Quốc chọn Việt Nam là điểm du lịch số 1 trong dịp Tết Chuseok
Nhóm điều tra của đài KBS còn tìm về tận tổng công ty tại Việt Nam và phát hiện công ty này có những hành vi mờ ám khi đóng gói sản phẩm xuất khẩu: Các lô hàng thường sẽ được buộc bằng 6 dây màu vàng, một số lô hàng đặc biệt lại được buộc 7 dây, trong đó có một dây màu trắng.
Khi nhóm phóng viên hỏi tại sao lại có sự khác biệt này thì phía đại diện công ty thuỷ sản Việt Nam trả lời: “Để phân biệt xem nhóm công nhân nào đã phụ trách gia công, sau này dễ tra cứu trách nhiệm”, nhưng phía đại diện Hàn Quốc lại giải thích, đây là cách đóng gói giúp phân loại kích cỡ tôm đông lạnh.
Nhóm phóng viên KBS còn phát hiện, công ty thuỷ sản này đã thành lập nhiều công ty con, dưới nhiều tên gọi khác nhau để giảm thiểu thiệt hại nếu lô hàng của các công ty khác bị bắt giữ.
Trước đó, năm 2014, Australia cũng đã thắt chặt quy trình nhập khẩu đối với mặt hàng tôm đông lạnh từ Việt Nam.
Chính phủ Australia lấy lý do bảo vệ việc nuôi tôm trong nước nên đã áp dụng hàng rào kỹ thuật: cho phép Cơ quan kiểm tra và kiểm dịch Australia (AQIS) kiểm tra đối với virus đốm trắng (White spot) và đầu vàng (Yellow head) trong tôm tươi của Việt Nam xuất sang Australia. Nếu kết quả dương tính (ngưỡng 0%) sẽ không được nhập vào thị trường Australia.
Khó khăn ở đây là các phòng thí nghiệm của AQIS kiểm tra virus theo phương pháp Real-Time PCR, tức là kiểm tra AND của virus, khi đó thì virus cho dù đã chết, chỉ còn lại xác vẫn bị coi là dương tính và bị trả hàng về. Phương pháp này rất ít phòng thí nghiệm ở Việt Nam có thể làm được và do vậy, doanh nghiệp Việt Nam đã thực sự gặp thách thức để có thể xuất được tôm tươi đông lạnh vào Australia.
Với thị trường Hàn Quốc, chính phủ Hàn Quốc cũng đã ban hành quy định: phải kiểm dịch các sản phẩm xuất khẩu thủy sản Việt Nam trước khi đưa vào thị trường Hàn Quốc.
Việt Nam hiện là nước cung cấp tôm lớn nhất cho thị trường Hàn Quốc, chiếm trên 58% thị phần, trong khi những đối thủ khác như Thái Lan chiếm 11.2%, Ecuador chiếm 10.5% và Trung Quốc 4.8%.
Theo báo cáo của Hiệp hội thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2018, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 385.8 triệu USD, tăng 1% so với năm 2017, đưa Hàn Quốc trở thành nước nhập khẩu tôm lớn thứ 5 của Việt Nam.
⇢ Quy Nhơn, phố Việt Nam giữa lòng thủ đô Seoul
Năm 2018, trong cơ cấu sản phẩm tôm của Việt Nam xuất khẩu sang Hàn Quốc, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất 85,5% trong khi tỷ trọng tôm sú chỉ chiếm 6,2%. Trong đó, tôm chân trắng sống/tươi/đông lạnh (thuộc mã HS03) chiếm giá trị cao nhất trong tất cả các sản phẩm tôm của Việt Nam xuất khẩu sang Hàn Quốc.
Giá xuất khẩu tôm chân trắng bỏ đầu lột vỏ, còn đuôi hoặc để đuôi các cỡ như 21/15, 51/70, 71/90, 91/110, 100/200 của Việt Nam sang Hàn Quốc có giá dao động từ 7,2 ~ 9,5 USD/kg.
XEM THÊM: Hàn Quốc điều tra ván ép bán phá giá thị trường nhập từ Việt Nam
Tổng hợp từ KBS News
