Ngày 25/5/2020, chính phủ Hàn Quốc đã xác nhận thông tin về việc đang xem xét và yêu cầu dữ liệu từ nhiều nhà sản xuất máy bay lớn trên thế giới và có ý định đặt mua máy bay dành riêng cho Tổng thống.
Điều này có nghĩa, Hàn Quốc sẽ lại có chuyên cơ dành riêng cho mục đích di chuyển của Tổng thống – điều vốn đã bị bãi bỏ trong nhiệm kỳ của chính quyền Roh Moo Hyun và Lee Myung Bak mà thay bằng hình thức đi thuê trong 5 năm 1 lần.
Các mẫu máy bay được nhiều nước trên thế giới dùng làm chuyên cơ cho Tổng thống
Theo nhiều nguồn tin vào ngày 24/5, chính phủ Hàn Quốc đã yêu cầu các nhà sản xuất máy bay lớn trên thế giới như Boeing hay Airbus công bố và đưa ra dữ liệu về các loại máy bay phù hợp với Tổng thống Hàn Quốc.
Một quan chức chính phủ cho hay: “Chúng tôi hiện vẫn đang phân vân giữa việc nên thuê hay mua hẳn một chiếc, tuy nhiên khả năng sẽ là mua. Đồng thời những nghiên cứu nội bộ về ưu điểm, nhược điểm, độ an toàn và hiệu quả của từng mẫu cũng đang được tiến hành.
Hiện tại, ngoài B747-400 là máy bay chuyên dụng, loại B747-8 hay các máy bay cỡ trung như B777 và A330 đang các cơ quan liên quan tham vấn để trở thành Không lực Một mới phiên bản Hàn Quốc.”
Hiện tại, Air Force One (Không lực Một) của Hàn Quốc đang là chiếc B747-400 được sản xuất vào năm 2001, vốn là phiên bản sửa đổi của loại máy bay chở khách dân dụng thuộc hãng hàng không Korean Air.
Chiếc máy bay độc quyền này là hợp đồng cho thuê dài hạn với giá 115.7 tỉ KRW trong 5 năm vào tháng 2/2010 dưới thời Tổng thống Lee Myung Bak. Sau đó hợp đồng đã được ký lại với giá 142.1 tỉ KRW trong thời hạn 5 năm vào 2015.
Theo dự kiến, hợp đồng này sẽ hết hạn vào tháng 3/2020, tuy nhiên, chính phủ Hàn Quốc yêu cầu gia hạn thêm 1 năm nữa cho đến tháng 3 năm sau vì hiện tại chưa có nhà thầu nào được đề xuất.
Mẫu máy bay B747 đang được Hàn Quốc thuê làm chuyên cơ
Các quan chức cấp cao Hàn Quốc đang thiên về hướng mua hẳn một chiếc máy bay, điều này thế hiện bằng việc đang tạm dừng tìm đơn vị cho thuê trong 5 năm sắp tới. Theo ghi nhận, không có bất kỳ một nhà thầu nào công khai dịch vụ cho thuê dài hạn trong cuộc đấu thầu Không lực Một được tổ chức trong 7 lần vừa qua. Cuộc đầu thầu lần thứ 8 vào ngày 18/5 vừa qua đã được tổ chức nhưng kết quả hiện vẫn chưa được công bố.
Việc các hãng hàng không thờ ơ khi chính phủ yêu cầu cho thuê máy bay là bởi họ cảm thấy không phù hợp về mặt cân đối thu chi. Một quan chức phía quân đội tiết lộ: “Không giống như 7 lần trước, vào lần thứ 8 này, một hãng hàng không lớn đã bày tỏ ý định tham gia. Các lựa chọn mua hay tiếp tục thuê hiện vẫn đang được thảo luận chi tiết trong nội các chính phủ.”
Công việc thảo luận và đưa ra quyết định đang được thực hiện gấp rút. Lý do được đưa ra là bởi thời gian để có thể hoàn thành nếu việc mua được quyết định là không hề ngắn. Nếu mua, sẽ mất 1 năm để đấu thầu chọn ra nhà sản xuất, sau đó là tới 2-3 năm để sản xuất xong và đưa vào hoạt động.
Vì thời gian thực hiện lâu như vậy nên kế hoạch thuê tiếp trong vòng 5 năm sắp tới cũng đang được đưa ra như một biện pháp thay thế khi máy bay đặt mua đang được thi công sản xuất.
Nhiều ý kiến cho rằng việc mua hẳn máy bay dành riêng cho Tổng thống là hợp lý. Các nước lớn như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Pháp, Đức, hay Nhật Bản đều đang vận hành một máy bay chuyên dụng dành cho hoạt động của chính phủ.
Ngoài lý do về mặt kinh tế, mua máy bay riêng vẫn có nhiều hiệu quả và mặt tích cực khác. Trên thực tế, nếu đợt thuê máy bay trong vòng 5 năm sắp tới được thực hiện, chính phủ ước tính ngân sách sẽ ở mức 305.7 tỉ KRW. Như vậy, do nhiều yếu tố và chi phí được lồng ghép vào nhau, đợt thuê lần này đã cao gấp 3 lần đợt đầu tiên (115.7 tỉ KRW).
Còn trong trường hợp mua đứt một chiếc chuyên dụng, chi phí ước tính sẽ tiêu tốn khoảng 1.000 tỉ KRW trong vòng 25 năm với tất cả các chi phí như nhân sự, phi hành đoàn, bảo dưỡng…
Năm 2011, chính Viện Nghiên cứu Quốc phòng Hàn Quốc (KIDA) cũng đã nhấn mạnh rằng việc mua hẳn một chiếc sẽ tiết kiệm hơn nhiều hình thức đi thuê như hiện nay.
Một nguồn tin khác chỉ ra rằng: “Chính phủ đang thể hiện sự quan tâm lớn trong việc chuyển đổi thành dòng B777 thay vì mẫu B747. Tuy nhiên, hai động cơ như B777 cũng đã được vận hành trong một thời gian dài, vì vậy hiệu quả và an toàn nhiên liệu cần được kiểm tra thêm”. Chính Nhật Bản cũng đã thay thế máy bay của thủ tướng nước này từ dòng B747 thành B777 vào năm ngoái.
Việc mua máy bay hiện mới chỉ nằm trong tính toán của nội các chính phủ, đề thành hiện thực nó còn cần rất nhiều các điều kiện chính trị khác. Chẳng hạn như sự đồng ý của Quốc hội là một yếu tố vô cùng quan trọng.
Mẫu máy bay Không lực Một của Tổng thống Mỹ
Chính quyền Tổng thống Roh Moo Hyun cũng đã từng yêu cầu Quốc hội phê duyệt ý tưởng mua máy bay 2 lần vào năm 2006, 2007 nhưng đều bị Đảng đối lập phản đối.
Trong nội các chính phủ của Tổng thống Moon Jae In, việc mua máy bay riêng vốn đã được thảo luận từ lâu trước đó. Năm 2018, vấn đề này đã được đưa ra nhiều lần, nhưng khi trình diện trước Quốc hội, nó vẫn là một vấn đề gây ra rất nhiều tranh cãi.
Tuy nhiên, một quan chức cho rằng, mọi chuyện lần này sẽ có thể theo chiều hướng tích cực hơn bởi sau cuộc Tổng bầu cử Quốc hội vừa qua, nhiều ý kiến đồng ý có thể được đưa ra. Dĩ nhiên, điều đó không đồng nghĩa việc mua máy bay sẽ được quyết định sẽ dàng bởi tình hình tài chính quốc gia hiện nay cũng đang là một vấn đề lớn.
Sau hậu quả để lại của virus COVID-19 lần này, xã hội và dân chúng có thể sẽ phản đối việc mua máy bay bởi tỷ lệ nợ công quốc gia của Hàn Quốc đã tăng tới 46% so với tổng sản lượng toàn quốc GDP. Trong 2 lần thảo luận mua máy bay vào năm 2006 và 2008, nguyên nhân thất bại phần lớn được lấy lý do từ vấn đề ngân sách eo hẹp.
XEM THÊM: Lương của tổng thống Hàn Quốc là bao nhiêu & Đi tù có được nhận lương không?
Tổng hợp từ JoongAng Ilbo
