Ông A, 80 tuổi, một cụ già người Hàn neo đơn, không nơi nương tựa, đang vật lộn mưu sinh trong những năm tháng xế chiều của cuộc đời. Ở cái tuổi già lay lắt như ngọn nến trước gió, ông còn phải phấp phỏng trong nỗi âu lo: Không biết thần chết hay cảnh sát sẽ viếng thăm ông trước.
Ông phải nộp phạt 500.000 KRW (khoảng 10 triệu VNĐ) do bị kết tội trộm cắp. Tuy nhiên do không trả nổi khoản tiền phạt trên nên ông bị xếp vào danh sách truy nã đích danh.
Đó là “cái giá phải trả” cho việc ăn cắp “5 củ khoai tây” trong một hộp giấy. Ông A đã nhặt hộp giấy do nghĩ đó chỉ là một hộp phế liệu ai đó bỏ đi.
Chỉ vì “5 củ khoai tây” mà ông cụ 80 tuổi trở thành tội phạm bị truy nã.
Đồng thời, 6 tháng trước, một “bản án đáng sợ hơn” đã giáng xuống số phận của ông cụ tội nghiệp: Căn bệnh ung thư thực quản. Do căn bệnh ung thư quái ác, ông đã bị sụt gần 10kg và cơ thể yếu ớt đến mức chỉ đi lại bình thường cũng đã vô cùng khó khăn.
Tuy nhiên, nếu bị cảnh sát yêu cầu đi lao động công ích thay cho khoản tiền phạt 500.000 KRW thì ông cũng buộc phải tuân thủ quy định.
Ngày 16/4/2020, tại căn phòng bán hầm tại thành phố Seongnam, tỉnh Gyeonggi (경기도 성남시), ông A trong trạng thái tuyệt vọng, buông xuôi, thở dài cho biết: “Cho dù cảnh sát có đến bắt tôi thì cũng đành chịu thôi”.
Tai họa xảy ra vào một ngày tháng 10/2018. Như bao ngày bình thường trong kiếp sống lam lũ của mình, ông cụ đã chất một cái hộp giấy bị vứt bỏ ở khu dân cư lên chiếc xe đẩy tay chuyên dùng để thu nhặt phế liệu.
Sau này khi mở cái hộp giấy ra, ông A mới biết bên trong hộp có mấy củ khoai tây. Mấy tiếng sau, cảnh sát tìm đến nhà ông. Theo phán xử của tòa án, ông phải nộp phạt 500.000 KRW.
Ông A đã phân trần rằng: “Tôi chỉ là một người thu lượm ve chai, phế liệu. Tôi nghĩ đơn giản đó là một cái hộp giấy bỏ đi nên nhặt về. Tôi không hề có ý định ăn trộm khoai tây”.
Bàn tay lấm lem, cực nhọc của một ông cụ Hàn Quốc chuyên lượm ve chai, làm kế sinh nhai qua ngày
Ông khẩn thiết mong muốn được xét xử chính thức để rửa sạch nỗi oan ức. Nhưng tòa án vẫn đưa ra quyết định nghiêm khắc theo quy định và phán quyết: Ông A đã phạm tội cố ý ăn trộm khoai tây.
2 tháng trước đó, ông A đã mắc một tiền án bất lợi và bị xét xử: Phạt tiền với tội trộm cắp. Nguyên nhân do ông nhặt một cái bình rỗng ở bãi tập trung phế liệu tái chế của một khu chung cư.
Vào năm 2017, ông A bị xét xử tại tòa án lần đầu tiên vì tội bán một cái lều ở bên đường cho tiệm đồng nát để lấy 3.000 KRW. Trong phiên xét xử lần 2, ông được tuyên án vô tội.
Nhưng viện kiểm sát đã kháng nghị quyết định đó của tòa án với luận điểm: Luật pháp không dung thứ cho bất cứ một tội trạng nào. Cuối cùng, tòa án tối cao đã đưa ra phán quyết cuối cùng: Ông A vô tội.
So với việc bị tiền án ở tuổi 80, điều ông A lo sợ hơn là khoản tiền phạt lên đến 800.000 KRW cho 2 lần bị xét xử tội trộm cắp. Tổng mức tiền phạt là 1.000.000 KRW nhưng ông đã nộp 200.000 KRW.
Ông A không thuộc đối tượng được nhận trợ cấp bảo đảm sinh hoạt tối thiểu (기초생활보장). Lý do bởi vợ và các con của ông vẫn có thu nhập. Mặc dù ông và vợ con đã cắt đứt liên lạc từ 10 năm trước.
Hàng tháng, ông A chỉ được nhận vỏn vẹn 300.000 KRW – tiền lương hưu cơ bản cho người già. Với khoản tiền ít ỏi đó, việc chi trả viện phí là quá sức đối với ông.
“Tin nhắn thăm hỏi duy nhất” ông nhận được đều đặn là từ viện kiểm sát: “Hiện ông đang trong tình trạng bị truy nã đích danh. Do đó, ông có thể bất ngờ bị bắt giữ ở bất cứ nơi đâu”.
Những tấm lưng còng già nua, nhọc nhằn mưu sinh với chiếc xe chất đầy phế liệu là hình ảnh quen thuộc trên đường phố Hàn Quốc.
Ông Song Jong Wook, luật sư công, chuyên biện hộ miễn phí cho người dân, cho biết: “Tòa án xét xử ông A phải nộp phạt 500.000 KRW. Nhưng tôi đã kháng cáo lại quyết định trên do hoàn cảnh kinh tế quá khó khăn của ông. Nếu tòa vẫn đưa ra mức phạt đó thì ông A không có khả năng nộp phạt và chỉ có thể đi lao động công ích”.
Tuy nhiên, hội đồng xét xử vẫn quyết định giữ nguyên mức tiền phạt với lý do: “So với các trường hợp phạm tội trộm cắp tương tự, số tiền 500.000 KRW mà viện kiểm sát đề nghị là mức phạt tiền rất thấp”.
35.430 là con số những người bị xét xử, phải nộp tiền phạt nhưng do không có tiền nên phải đi tù trong năm 2019 tại Hàn Quốc.
Theo cơ cấu pháp luật hiện hành của Hàn Quốc, dường như nghèo đói cũng là một loại hình phạt. Trong đó, những người thuộc tầng lớp nghèo, có thu nhập thấp có lẽ là những thân phận kém may mắn và chịu nhiều khổ sở nhất.
XEM THÊM: Người cao tuổi Hàn Quốc thích đi “nghỉ mát” ở sân bay Incheon
Tổng hợp từ Seoul
