Ngày 6/5/2020, tại văn phòng của tập đoàn Samsung ở Seoul, Phó Chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae Yong bất ngờ tổ chức họp báo và gửi lời xin lỗi tới toàn thể quốc dân.
Với giọng nói bình tĩnh, ông Lee nhận lỗi: “Có lúc chúng tôi đã không đáp ứng được kỳ vọng của xã hội. Chúng tôi còn khiến nhiều người dân Hàn Quốc thất vọng, gây ra lo lắng vì không duy trì tiêu chuẩn đạo đức và pháp luật một cách nghiêm khắc”.
Nội dung khiến dư luận Hàn Quốc quan tâm nhất có lẽ tuyên bố sẽ không cho con cái mình nối nghiệp tại tập đoàn của Lee Jae Yong.
Ông khẳng định, chưa có kế hoạch trao quyền quản lý Tập đoàn cho con cái mình vì theo ông, “sẽ là vô trách nhiệm” khi đề cập đến sự kế thừa vì ông vẫn chưa được đánh giá tốt trong trách nhiệm lãnh đạo Tập đoàn.
Liên quan đến các vấn đề của công đoàn, ông Lee đã xin lỗi những người bị tổn thương bởi chính sách “không công đoàn” của Tập đoàn và cam kết: “Samsung không còn theo đuổi việc quản lý liên đoàn lao động nữa. Chúng tôi sẽ tuân thủ nghiêm ngặt các luật liên quan đến lao động và sẽ đảm bảo ba quyền lao động cơ bản”.
Trong nhiều thập kỷ nay, Samsung đã không cho phép hoạt động của công đoàn lao động với tuyên bố rằng, chính sách của Tập đoàn thực sự đã đảm bảo tốt các quyền và phúc lợi của công nhân.
Vào tháng 12/2019, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị của Samsung Electronics Lee Sang Hoon cũng bị kết án 18 tháng tù vì phá hoại một tổ chức công đoàn.
Ngoài ra, ông Lee cũng chia sẻ tầm nhìn của mình với Samsung, muốn đưa tập đoàn này trở thành doanh nghiệp cống hiến cho xã hội tốt hơn bằng cách sử dụng năng lực công nghệ và theo đuổi các cơ hội kinh doanh mới. Ông Lee cũng hứa sẽ tập trung vào việc tuyển dụng những cá nhân tài năng có thể “làm cho Samsung trở nên tốt hơn”.
Phát biểu của ông Lee được đưa ra sau khi Ủy ban tuân thủ độc lập của Tập đoàn Samsung yêu cầu ông nên đưa ra một lời xin lỗi công khai. Uỷ ban này được tập đoàn Samsung thành lập vào tháng 1/2020 sau khi thẩm phán phụ trách vụ tham nhũng của ông Lee chỉ trích tập đoàn thiếu hệ thống ngăn chặn giám đốc phạm sai lầm.
Vào tháng 3/2020, Uỷ ban này kêu gọi ông Lee đưa ra lời xin lỗi công khai và đưa ra các biện pháp có thể cải thiện văn hóa tuân thủ của Samsung trong ba lĩnh vực: kế thừa quản lý, công đoàn và giao tiếp xã hội. Ủy ban yêu cầu ông Lee Jae Yong trả lời trước ngày 10/4, nhưng do sự bùng phát của dịch COVID-19 nên Samsung đã yêu cầu đẩy lùi thời hạn một tháng.
Sau lời xin lỗi của ông Lee, Liên đoàn Công đoàn Hàn Quốc phê phán bài phát biểu quá mập mờ vì không nêu cụ thể kế hoạch sửa sai hay cơ cấu thay đổi bộ máy quản trị của tập đoàn Samsung. Samsung có hệ thống sở hữu chéo rất phức tạp, giúp cho gia đình ông Lee kiểm soát Samsung mặc dù họ chỉ có rất ít cổ phần.
Khả năng lại vướng vòng lao lý của Thái tử Samsung
Lee Jae Yong (이재용) sinh năm 1968 và là con trai cả của chủ tịch Tập đoàn Samsung, Lee Kun Hee. Ở Hàn Quốc, ông Lee thường được gọi là thái tử Samsung và đã đảm nhiệm nhiều vị trí lãnh đạo trong những năm gần đây như một phần trong kế hoạch kế vị, trước khi giữ chức Phó Chủ tịch Samsung Electronics từ năm 2012.
Năm 2017, Lee Jae Yong bị truy tố về tội hối lộ tổng cộng 8,6 tỉ KRW (7.3 triệu USD) cho cựu Tổng thống Park Geun Hye và bà Choi Soon Sil. Đổi lại, ông muốn được chính phủ bật đèn xanh cho thương vụ quan trọng đối với kế hoạch thừa kế tại tập đoàn.
Tòa sơ thẩm công nhận tội danh hối lộ của ông Lee, tuyên mức án 5 năm tù giam. Tuy nhiên, đến phiên phúc thẩm lần thứ nhất, Toà tuyên phạt Lee Jae Yong 2 năm 6 tháng tù giam, cho hưởng án treo 4 năm. Nhưng sau đó ông đã được phóng thích năm 2018 sau khi ngồi tù một năm.
Quyết định này một lần nữa bị Tòa án tối cao lật ngược trong tháng 8/2019. Tòa án tối cao Hàn Quốc lại công nhận việc ông Lee đưa hối lộ để thừa kế quyền kinh doanh tập đoàn là hành vi “nhờ vả trá hình”, cho rằng ông Lee đã chuyển quyền sở hữu ba con ngựa đua cho con gái của bà Choi Soon Sil, bổ sung thêm khoản tiền hối lộ 5 tỉ KRW (4.2 triệu USD).
Nếu mức hối lộ được nâng lên, dự kiến mức án sẽ nặng hơn, nguy cơ Phó Chủ tịch Samsung có thể bị bắt giam lại là rất cao. Hồ sơ vụ án được trả về Tòa án cấp dưới để tái xét xử.
Ngoài ra, vào tháng 2/2020, Lee Jae Yong còn bị điều tra vì nghi ngờ sử dụng thường xuyên Propofol, một loại thuốc gây mê có tính gây nghiện.
