Nhiều người cho rằng cuộc sống của giới nghệ sỹ hào nhoáng. Chỉ cần trở thành người nổi tiếng, tự khắc sẽ giàu có, được yêu thương, được bảo vệ, hưởng mọi quyền lợi. Có lẽ do người nổi tiếng luôn xuất hiện trước công chúng với nụ cười rạng rỡ, khoác trang phục thời thượng và có vệ sĩ túc trực bảo vệ.
Tuy nhiên, cuộc sống không cho ai điều gì quá dễ dàng. Mặt trái của sự hào nhoáng ấy là máu, mồ hôi và nước mắt khi luyện tập, là áp lực công việc, là búa rìu thiên hạ. Không phải ai cũng có thể mang theo gánh nặng kinh khủng ấy mà vẫn có thể tạo ra được giá trị nghệ thuật.
Sự hâm mộ, yêu quý của khán giả tạo ra sức mạnh và động lực cho nghệ sỹ. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, tình cảm nồng nhiệt ấy trở thành “nỗi ám ảnh kinh hoàng”. Hàn Quốc gọi đó là “Saesang fan” (사생팬). Đây là từ ghép của sasaeng (사생 – đời tư) và fan, chỉ những người hâm mộ quá khích, xâm phạm đời sống riêng tư của nghệ sỹ.
Sasaeng fan là một trong những lý do nghệ sỹ buộc phải luôn có vệ sĩ túc trực bảo vệ
Là người của công chúng, các nghệ sỹ luôn phải chú ý từng hành động, cử chỉ mỗi khi xuất hiện. Bởi lẽ lúc nào họ cũng thu hút ánh nhìn của những người xung quanh, và đương nhiên, trong số đó có fan hâm mộ. Nói cách khác, trở thành người nổi tiếng, đồng nghĩa với việc đời sống riêng tư sẽ không thể được yên bình trọn vẹn.
Lý do gì khiến người hâm mộ được chào đón, còn Sasaeng fan lại bị lên án?
Sasaeng fan khác gì người hâm mộ thông thường?
Sasaeng fan bám theo nghệ sỹ bất chấp sử dụng phương tiện gì, phương pháp nào. Kể cả là chạy xe theo sau xe nghệ sỹ, hay lẻn vào nhà riêng trộm đồ…
Người hâm mộ thông thường ủng hộ thần tượng trên sân khấu và tôn trọng đời tư của nghệ sỹ. Họ theo dõi những lịch trình công khai của Idol do công ty hoặc nhà đài công bố. Họ tiếp cận thần tượng bằng cách đến địa điểm ghi hình hoặc tổ chức event đã được chuẩn bị sẵn.
Khi một sự kiện kết thúc, người hâm mộ chờ đợi bên ngoài để nhìn thấy thần tượng lần cuối, hoặc ra về trước. Trong khi đó, Sasaeng fan bất chấp mọi cách bám đuôi theo thần tượng, bất kể nghệ sỹ đó có lịch trình tiếp theo hay không. Họ xâm phạm tới sự riêng tư của Idol một cách quá đà, thậm chí có phần bệnh hoạn.
Sasaeng fan – gánh nặng “kinh dị”
Sasaeng fan bị coi là 관음증환자 (voyeurism – những người có sở thích kỳ lạ về mặt giới tính) hoặc 스토커 (stalker – kẻ bám đuôi).
Hành động ở cấp độ “nhẹ nhàng” của Sasaeng fan là gây rối thông qua điện thoại di động. Những fan cuồng này điều tra số điện thoại của Idol bằng nhiều cách khác nhau. Trong đó, có một tiểu xảo đã bị phát hiện, khiến công ty cung cấp dịch vụ phải nâng cấp hệ thống.
Sasaeng fan lưu vào danh bạ từ số 010-2000-0000 đến 010-9999-9999. Những tưởng đây là một việc điên rồ và bất khả thi, nhưng đây từng là cách mà sasaeng điều tra địa chỉ liên lạc của idol. Khi lưu số điện thoại, Kakao Talk sẽ tự động thêm những số có sử dụng vào danh sách bạn bè.
Tiếp theo, họ chỉ cần so sánh ảnh đại diện và đối chiếu thông tin của người dùng với SNS công khai của Idol. Năm 2017, Kakao đã nâng cấp hệ thống, từ đó tiểu xảo này không thể sử dụng.
KakaoTalk đã nâng cấp hệ thống để tránh tiểu xảo của Sasaeng fan
Có những Sasaeng muốn được ghi nhớ họ tên, nhân dạng của mình, đã lao ra chắn đầu xe đang chở Idol. Ngày 8/3/2012, tờ Chosun đưa tin về chiến tích đáng sợ của Sasaeng fan được đăng tải trên bảng thông báo: “bám theo Junsu (JYJ) và gây tai nạn”.
Theo Chosun, những Sasaeng fan này thậm chí còn tự hào khoe về những thành tích kinh dị của mình: “bí mật xâm nhập khách sạn và hôn vào mặt thành viên đang ngủ” (숙소 몰래 침입해서 자고 있는 멤버 얼굴에 뽀뽀하기), “vào phòng PC với số chứng minh thư của Yoo Chun” (유천이 주민등록번호로 PC방 가입하기), “sao chép chìa khóa nhà của các thành viên và đi lại thường xuyên” (숙소 열쇠 복사하고 다니기), “điều tra số điện thoại gia đình thành viên và gọi điện” (가족들 전화번호 알아내서 전화하기), thậm chí “nhét đồ lót vào ba lô các thành viên mang theo bên người” (가방 들고 지나가는 멤버 가방 속에 속옷 넣기)…
JYJ thường xuyên bị Sasaeng xâm phạm đời sống cá nhân
Thậm chí có cả dịch vụ “sasaeng taxi” (사생택시) xuất hiện, chỉ những chiếc taxi đưa Sasaeng fan bám đuôi thần tượng. Giá của dịch vụ này mắc hơn taxi thường từ 2~3 lần. Tất nhiên, trong trường hợp này, tài xế taxi cũng trở thành tội phạm: tiếp tay cho hành vi vi phạm quyền riêng tư, và vi phạm nghĩa vụ lái xe an toàn (thường là vượt đèn đỏ, lái quá tốc độ).
Tinh vi hơn, đã có sasaeng thuê taxi và gắn hẳn thiết bị định vị GPS lên đó. Chiếc taxi này theo xe chở Idol, còn sasaeng thì bám theo chiếc taxi trống. Trường hợp GPS bị phát hiện, chiếc taxi bị bắt, cũng không thể tóm được Sasaeng fan vì chiếc taxi không có khách và rất khó tìm ra chứng cứ. Đây cũng là một trong số các chuyện “kinh dị” xảy ra với JYJ.
Sasaeng fan còn theo chân Idol trong các lịch trình tại nước ngoài. Họ vung tiền mua thông tin về chuyến bay, địa chỉ khách sạn, phòng khách sạn, nhà hàng… từ nhân viên hãng máy bay, nhân viên khách sạn. Sasaeng fan bám theo và chụp hình idol mọi lúc, thậm chí tìm cách tiếp cận.
Thành viên V của BTS đã từng chia sẻ với fan về sasaeng qua Vlive vào ngày 15/12/2019. V tâm sự: cả nhóm đều phải đi máy bay, nhưng kể cả khi bay đường ngắn hay chặng dài, luôn có người bám theo. Sasaeng fan mua ghế ngay bên cạnh khiến cả nhóm không thể nghỉ ngơi được.
BTS V tâm sự với fan trên Vlive về Sasaeng fan
Suốt chuyến bay, Idol không những không thể nghỉ ngơi vì nằm trong tầm ngắm của Sasaeng fan, họ còn phải chịu những cú sốc tâm lý khác. Các thần tượng chia sẻ: khi họ ngồi yên, Sasaeng fan liên tục nhìn họ và chụp hình. Khi họ đi toilet trở về, ngay lập tức những người này giả vờ đến sử dụng toilet.
Thông tin chuyến bay của Idol bị mang ra “rao bán”, Sasaeng fan phục kích ngay sát ghế Idol
Sự kiện “ngón tay của Sasaeng EXO” từng gây chấn động vào năm 2013. Trên thực tế, không chỉ riêng EXO, Sasaeng của nhiều Idol khác cũng có hành động “kinh dị” tương tự. Họ rạch tay, chân thành tên Idol; rạch cơ thể lấy máu hoặc máu kinh viết huyết thư… Không ít người đã mất thiện cảm, thậm chí có ác cảm với toàn thể cộng đồng fan K-Pop.
Các Sasaeng fan còn cố gắng lấy trộm con dấu của Idol. Khi lấy được rồi, họ làm ra giấy đăng ký kết hôn giả (혼인신고서). Hoặc cài CCTV ở quanh nơi Idol sống, theo dõi mọi hoạt động của Idol. Có những người đột nhập để lấy trộm đồ dùng của Idol, thậm chí trộm cả… đồ lót, tóc của Idol rồi rao bán.
Sasaeng fan rao bán tóc của EXO
Chưa từng có: máy quay tình cờ ghi lại Sasaeng fan đột nhập phòng riêng của BTS khi nhóm đang livestream
Nhiều Sasaeng fan đi chung với nhau làm một nhóm, và góp tiền để cùng “hoạt động”. Họ mua thông tin đời tư của Idol như địa chỉ nhà, lịch trình không công khai. Họ rình mò ở ngoài nhà Idol từ sáng sớm và bám theo Idol đến tận đêm khuya. Hành tung của họ “kín” đến mức khiến người khác lầm tưởng nhóm này là người hâm mộ trung thành hoặc Homma.
EXO đã từng bị Sasaeng fan bám đuôi mình vào tận trong… nhà vệ sinh nơi làm việc với lý do: “Bảo vệ các thành viên khi ra vào toilet”.
Song Joong Ki bị Sasaeng fan chụp lại toàn bộ hộ chiếu
Fan cuồng của G-Dragon tự rạch tay, cổ, để lại lá thư “kinh dị”
Trên đây chỉ là một vài ví dụ về những việc sasaeng thường làm với một vài Idol. Thực tế, hầu như nhóm nhạc, diễn viên, người nổi tiếng nào cũng gặp phải những trường hợp tương tự.
Hậu quả của tình yêu điên dại ngu ngốc
Sasaeng fan không hề màng đến sự an nguy của họ khi liều lĩnh thực hiện các hành động “điên rồ” này. Những hành vi sasaeng gây ra không chỉ ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý, mà còn gây ra nguy hiểm cho người nổi tiếng, và chính họ. Vô tình, họ còn hủy hoại luôn cả sự nghiệp mà thần tượng của họ gây dựng.
Hầu hết việc làm của Sasaeng fan là vi phạm pháp luật Hàn Quốc: cản trở công việc (업무방해), xâm nhập nơi cư trú (주거침입), vi phạm luật giao thông đường bộ (도로교통법)… Nếu bị đưa ra xét xử, sasaeng chắc chắn sẽ bị thiết lập tội danh và phải lãnh án phạt.
“Fan u mê” trong mắt “người tỉnh táo”
“Sasaeng fan” là từ chỉ những người hâm mộ quá khích ,cho đến nay vẫn được sử dụng rộng rãi trong báo chí, truyền thông. Tuy nhiên, nhiều người hâm mộ đang lên tiếng phản đối cái tên này.
Theo họ, những người này không thể được gọi là người hâm mộ (fan). Một fan hâm mộ chân chính sẽ không bao giờ làm hại đến thần tượng, làm xấu fandom. Do đó, họ đề xuất gọi những người này là “Sasaeng” (사생) hoặc “tội phạm đời tư” (사생범죄자).
Người hâm mộ giải thích: cách gọi này sẽ giúp nhận thức rõ ràng hơn ranh giới giữa hâm mộ và hâm mộ cực đoan. Bằng cách đó sẽ tránh được hành vi phạm tội sau này.
Các công ty chủ quản cũng có thái độ gay gắt với Sasaeng fan. Nhiều công ty ngoài việc thuê vệ sỹ chuyên nghệp, còn có những hành động mạnh mẽ khác để bảo vệ nghệ sỹ của họ.
JYP entertainment tuyên bố đã đâm đơn tố cáo kẻ theo dõi TWICE Na Yeon (나연) tại sở cảnh sát Gangnam, Seoul (서울 강남경찰서) vào ngày 8/1/2020. Công ty cũng nhấn mạnh đã nhiều lần cảnh cáo những kẻ bám đuôi này, nhưng chúng vẫn phớt lờ và xâm phạm nghệ sỹ. Do đó công ty hành động mạnh để bảo vệ nghệ sỹ của họ khỏi những kẻ đeo bám.
Park Jin Young đã dùng từ “kẻ bám đuôi” (Stalker) thay vì Sasaeng fan.
TWICE Na Yeon bị Sasaeng fan liên tục quấy rối, cô phải lên SNS cầu cứu
Về phía các nghệ sỹ, họ đương nhiên chẳng hề thích chuyện bị làm phiền. Kim Hee Chul (Super Junior) thẳng thắn khẳng định: “Sasaeng fan không phải là fan. Chỉ là sasaeng thôi” (사생팬은 팬이 아닙니다. 그냥 사생이라고 단정지어야죠). DBSK cũng chia sẻ trên sóng truyền hình rằng họ đã tức giận với Sasaeng fan. V (BTS) sau khi tâm sự với fan trên V Live cũng thốt lên: “Đáng sợ, thật sự rất đáng sợ” (무섭다. 정말로 무섭다).
Super Junior Kim Hee Chul chia sẻ về việc Sasaeng biết số điện thoại của thành viên ngay sau khi họ đổi số, quấy rối thành viên Dong Hae
Chính phủ Hàn Quốc can thiệp
Ngày 15/5/2020, theo bản tin của SBS, Bộ Tư pháp Hàn Quốc đã ra dự luật “스토킹 처벌법” (tạm dịch: Luật chống bám đuôi). Dự luật này sẽ được trình lên Quốc hội vào tháng 6. Theo đó, tiếp cận đối tượng, chặn đường, lảng vảng gần nơi cư trú, gửi tin nhắn hoặc video quấy phá qua bưu điện hoặc mạng thông tin (정보통신망)… đều bị coi là có tội nếu gây tâm lý lo lắng cho nạn nhân.
Kẻ bám đuôi sẽ phải lãnh án lên đến 3 năm tù giam hoặc nộp phạt lên đến 30 triệu KRW. Đặc biệt trong trường hợp thủ phạm có giấu hung khí, hình phạt lên đến 5 năm tù giam hoặc nộp phạt 50 triệu KRW.
Tổng hợp từ Chosun, Hankyung, SBS, XPorts News và Daum
